PTSS
Stress kan functioneel zijn maar het kan ook emotionele en cognitieve processen verstoren. Wanneer je lijdt aan posttraumatisch stress syndroom (PTSS) kan je de traumatische gebeurtenis niet meer vergeten, het is moeilijk om deze los te laten. PTSS valt onder de categorie angststoornissen. Je hebt last van concentratieproblemen en je bent prikkelbaar.
De reden hiervan is dat bij stress de bijnierschors stresshormonen afscheidt; cortisol, adrenaline en noradrenaline. Hierdoor stijgt je bloeddruk, verhoogt je hartslag, krijg je een diepere ademhaling, stijgt je bloedsuikerspiegel en wordt je immuunsysteem onderdrukt. Na onderzoek van Vera Brinks, is gebleken dat het effect van stresshormonen eveneens te maken heeft met de genetische opmaak.
Stresshormoon en erfelijke achtergrond
Toediening van een stresshormoon bij muizen bleek de herinnering aan een traumatische gebeurtenis te doen afnemen óf te doen toenemen, afhankelijk van de erfelijke achtergrond van de muizen. Ook was het tijdstip dan het hormoon werd toegediend van grote betekenis.
Tevens werd er een traumatische gebeurtenis nagedaan door de muizen frequent een geluid te laten horen, waarna ze een milde elektronische schok toegediend kregen. Na korte tijd raakten de dieren al verstijfd van schrik als ze het geluid hoorden.
Dit is te vergelijken met wat er gebeurt bij mensen die een PTSS ontwikkelen. Bij soldaten die terugkomen uit een oorlog kan in het geval van harde geluiden een traumatische oorlogsherinnering omhoog komen. PTSS kan ook ontstaan na (seksueel) geweld, een overval, een aanslag of na betrokken te zijn geweest bij een heftig ongeluk. Vrouwen hebben een drie maal grotere kans om PTSS te ontwikkelen, vanwege het feit dat ze kwetsbaarder zijn. Ook jongeren en kinderen kunnen PTSS ontwikkelen. Het kan bij kinderen voorkomen na emotionele of fysieke mishandeling, misbruik of verwaarlozing.
Je leven ontregelt
Sommige ervaringen zijn zo schokkend dat je ze bijna niet kunt vergeten en dit kan je leven compleet ontregelen. Je kunt fysieke klachten ontwikkelen, zoals: hartkloppingen, hyperventilatie, je schrikt snel van dingen of je bent erg terneergeslagen, je kunt ook nachtmerries hebben en onrustig slapen. Dan is het gebeurde zo schokkend voor je geweest dat je het niet kunt verwerken.
Ten tijde van de traumatische gebeurtenis ben je onmachtig, er is helemaal niets wat je kunt doen. Je bent doodsbang en kwetsbaar. Wellicht ben je op dat moment alleen aan het overleven. De schok komt naderhand, in de vorm van machteloosheid, angst, woede, verwarring. Dit is volkomen normaal na een traumatische ervaring, soms verdwijnen deze emoties na enige weken, soms ook niet.
Hoe nu verder?
Bij het gros van de mensen worden de klachten minder nadat ze hulp hebben gekregen. In een veilige omgeving herbeleef je de traumatische gebeurtenis. Door er veel over te praten worden de bijbehorende emoties minder. Je kunt je ervaringen uiteindelijk langzaamaan een plekje geven. Het is aan jouw hoeveel je over je ervaringen wil vertellen. Op die manier hou je zelf de controle.